ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ-ਭਗੀਰਥ ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਖੱਟਰ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਾਰਨ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਜਲ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਤ ਹਨ।. ਕਰੋਨਾ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਹਰ ਕੋਈ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ‘ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਨੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਾਰਸ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਯੋਜਨਾ, ਮੇਰਾ ਪਾਣੀ-ਮੇਰੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਰੱਖਿਆ।. ਜਿਸ ਦੀ ਕਈ ਮੰਚਾਂ ‘ਤੇ ਸ਼ਲਾਘਾ ਹੋਈ ਹੈ. ਇਸ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਟੀਚਾ ਝੋਨਾ ਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਝੋਨੇ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਹੈ ‘ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਬਦਲਵੀਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵੱਲ ਜਾਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਾਰੇ 10 ਝੋਨੇ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ।. ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਨਿਕਲਿਆ 1.5 ਲੱਖ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਝੋਨੇ ਦੀ ਥਾਂ ਹੋਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਅਪਣਾਈਆਂ 7 ਹਜ਼ਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ. ਸਾਲ 2023-24 ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਇਨ 2 ਲੱਖਾਂ ਏਕੜ ਝੋਨੇ ਦਾ ਰਕਬਾ ‘ਅਤੇ ਹੋਰ ਫਸਲਾਂ ਹੇਠ ਲੈਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਲਿਆ. ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੁਣ ਕਿਸਾਨ ਝੋਨੇ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਵੱਲ ਵੀ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੱਚਤ ਹੋਵੇਗੀ.
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰੀ ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਖੱਟਰ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦੀ ਦੋ ਸਾਲਾ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਜਲ ਸਰੋਤ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ (2023-25) ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।. ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਉਪਲਬਧਤਾ 20, 93, 598 ਹੈ ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ, ਜਦਕਿ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਮੰਗ ਹੈ 34, 96, 276 ਹੈ ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਦਾ ਫਰਕ 14 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ. ਇਹ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਅਗਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਇਸ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹੈ. ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਪੰਚਕੂਲਾ ਵਿੱਚ ਦੋ ਰੋਜ਼ਾ ਜਲ ਸੰਮੇਲਨ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਸਕੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਜਲ ਸੰਭਾਲ ‘ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ. ਕਾਨਫਰੰਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਡਿੱਗਦੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਇੱਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਜਲ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਰਣਨੀਤੀ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨਾ ਸੀ। ‘ਚਰਚਾ ਕਰਨੀ ਪਈ. ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਇਨਪੁਟ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ‘ਦੋ ਸਾਲਾ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਜਲ ਸਰੋਤ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ‘ਤੇ (2023-25) ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ. ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿੰਨ ਕਮੇਟੀਆਂ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ. ਪਹਿਲੀ ਸੂਬਾ ਪੱਧਰੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਖ਼ੁਦ ਬਣੇ ਹਨ, ਦੂਜੀ ਕਮੇਟੀ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੱਧਰੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਸਬੰਧਤ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਕਰਨਗੇ।.ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲਟਕ ਰਹੇ ਜਲ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ, ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਲਖਵਾਰ ਅਤੇ ਰੇਣੂਕਾ ਡੈਮਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ‘ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉਤਰਾਖੰਡ, ਹਰਿਆਣਾ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ ਕੋਲ ਇੱਕ ਮੰਚ ਹੈ ‘‘ਤੇ ਆਓ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਸਮਝੌਤੇ ‘‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ. ਕਿਸ਼ਉ ਬਹੁ-ਉਦੇਸ਼ੀ ਹੈ (ਨੈਸ਼ਨਲ) ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ. ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਿੰਚਾਈ ਅਤੇ ਜਲ ਸਰੋਤ ਖੇਤਰ ਲਈ ਬਜਟ ਵਿੱਚ 6598 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।.
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਐਸਵਾਈਐਲ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ. ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਸਲਾ ਜਲਦੀ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ. ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਉਡੀਕ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਹਿਮਾਚਲ ਤੱਕ ਰੂਟ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਬਦਲਵੀਂ ਤਜਵੀਜ਼ ਹੈ ‘ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ. ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਰੂਪ-ਰੇਖਾ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਭੇਜ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ. ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ (ਮਿਕਾਡਾ) ਸਮੇਤ, ਜਲ ਸਿਹਤ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿਭਾਗ, ਪੰਚਾਇਤ ਵਿਭਾਗ, ਤਾਲਾਬ ਅਥਾਰਟੀ, ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਸਥਾਨਕ ਨਿਗਮ, ਇੱਕ, ਸਿੱਖਿਆ ਆਦਿ ਵਿਭਾਗ ਵੀ ਜਲ ਸਰੋਤ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨਗੇ ਤਾਂ ਜੋ ਪਾਣੀ ਬਚਾਓ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ. ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਫਲ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਅਕਸ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋਵੇਗਾ।.
Courtesy: kaumimarg